Zakaz konkurencji z umowie cywilnoprawnej
Możliwość zawarcia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem umowy o zakazie konkurencji jest oczywista. Ale co w przypadku umów cywilnoprawnych („umów śmieciowych”)? Czy strony umowy zlecenia lub umowy o dzieło mogą skutecznie zawrzeć umowę o zakazie konkurencji?
Generalnie – tak. I to zarówno w czasie trwania umowy, jak i po jej ustaniu.
W przypadku umów o pracę mamy przewidzianą jednoznaczną regulację prawną w Kodeksie pracy. W przypadku umów cywilnoprawnych takiej wyraźnej podstawy prawnej brak. Jednakże podstawą wprowadzenia do umowy takich zapisów jest tzw. zasada swobody umów. Nie oznacza to automatycznie, że można w umowie zapisać np., że zleceniobiorca przez 10 lat od ustania umowy nie będzie prowadził żadnej działalności konkurencyjnej i z tego tytułu nie będzie otrzymywał żadnego odszkodowania (ekwiwalentu). Granicami takiego umownego zakazu konkurencji są przede wszystkim właściwość (natura) stosunku prawnego oraz zasady współżycia społecznego. W przypadku każdej umowy o zakazie konkurencji trzeba dokonać indywidualnej analizy, czy umowa o takiej treści nie narusza tych zasad i jest prawnie dopuszczalna. Inaczej będą oceniane umowy między przedsiębiorcą i osobą nie będącą przedsiębiorcą, a inaczej umowy pomiędzy przedsiębiorcami. Inaczej może być oceniona umowa nie przewidująca odszkodowania dla osoby, której zakaz konkurencji dotyczy, a inaczej – umowa przewidująca takie odszkodowanie.
Na ten temat kilkukrotnie wypowiedział się Sąd Najwyższy (III CKN 579/01, V CSK 215/11, II CSK 400/06, IV CSK 804/14, V CSK 30/13). Ale zawsze w przypadku zamiaru zawarcia takiej umowy warto dokonać szczegółowej analizy, czy w danej sytuacji jest ona dopuszczalna. A jeśli wynik tej analizy będzie negatywny, należy zastanowić się, co w niej zmienić, aby była ważna i skuteczna.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej w przygotowaniu bądź ocenie umowy o zakazie konkurencji, zapraszam Cię do kontaktu:
tel. +48 505 975 749
e-mail: info@kancelariamojecki.pl
A jeśli spotkałeś się z opisywanym problemem i chcesz podzielić się swoimi doświadczeniami, to pozostaw komentarz pod tym artykułem.