Czy każde zdjęcie to „utwór” chroniony prawami autorskimi?
Czy każde zdjęcie jest chronione prawem autorskim? Ta kwestia często pojawia się w mojej kancelarii. Na przykład gdy klienci przychodzą z tematem „ukradzionego” zdjęcia produktowego w sklepie internetowym.
Albo gdy trzeba przenieść prawa autorskie na klienta agencji marketingowej, a umowa z fotografem o tym milczy i nie wiadomo czy agencja marketingowa ma prawa do zdjęcia czy też nie.
Czy zdjęcie jest utworem?
Żeby rozstrzygnąć tę kwestię musimy odwołać się do przepisów Prawa autorskiego.
Z jednej strony przepisy mówią, że w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory fotograficzne.
Ale nie wszystkie.
Bo utworem jest (i tu przepraszam, muszę zacytować przepis w całości) każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
Kluczowe są dwa pierwsze elementy: przejaw działalności twórczej i indywidualny charakter.
Czy jeśli teraz wezmę telefon, włączę aparat i nacisnę przycisk, robiąc zdjęcie mojego pokoju, to już jest to utwór? Oczywiście, że nie. Nie jest to ani przejaw mojej działalności twórczej ani nie ma indywidualnego charakteru.
Kiedy prawo autorskie ochroni zdjęcie?
Gdzie więc jest ta działalność twórcza w przypadku zdjęć? Może to być świadomy wybór:
- momentu fotografowania,
- punktu widzenia,
- kadrowania,
- inscenizacji,
- pozy osoby fotografowanej,
- oświetlenia,
- skali natężenia światła,
- ustalenia głębi, ostrości i perspektywy,
- zastosowania efektów specjalnych.
Elementu twórczego można również dopatrzyć się w fazie obróbki zdjęcia, np. naświetleniu czy retuszu.
Kluczowym elementem twórczym w przypadku zdjęcia jest wybór w zakresie tych elementów. To właśnie przez ten wybór dochodzi do nadania zdjęciu tego indywidualnego charakteru.
Zdjęcia takie, jakie wykonujemy na co dzień naszymi telefonami (zdjęcia wykonywane telefonami – jak to teraz brzmi)… takie zdjęcia bardzo rzadko będą przedmiotem ochrony. Bardzo rzadko będą utworem chronionym przepisami Prawa autorskiego.
Podobnie jak np. zdjęcia do paszportu, dowodu osobistego czy legitymacji.
Chronione nie będzie również proste zdjęcie produktu.
Czy więc prawo autorskie chroni każde zdjęcie? Nie, nie każde. Ochrona zależy w takiej sytuacji od tego, czy występuje element twórczości i element indywidualnego charakteru. A oceny możemy dokonanać dopiero wobec konkretnego zdjęcia.
Chcesz skonsultować umowę lub potrzebujesz więcej informacji❓ Zadzwoń lub napisz. Niezobowiązująco.
✉ dariusz.mojecki@kancelariamojecki.pl
? +48 505 975 749